Gepubliceerd op 1 augustus 2012

Boekrecensies uit Nieuwsbrief 77

 

Een bijdrage van Evert-Jan Straat

De volgende uitgaven ontving het MEC van uitgeverij New in Chess:

Matten nr. 9, Schaakverhalen.
New in Chess, 2011. 128 pagina’s. € 12.95
Het coververhaal is geschreven door Allard Hoogland en gaat over zijn bezoek met Magnus Carlsen aan drie wedstrijden van Ajax. Ja, voetbal is populair ook bij schakers. Als Magnus een keuze zou mogen maken tussen wereldkampioen schaken of spits bij Real Madrid zou hij kiezen voor het laatste. Jan Timman vertelt over zijn vriendschap met zijn generatiegenoot Ulf Andersson. Andersson is de schaker pur sang. Buiten het schaken heeft hij weinig interesses en zijn enige hobby is tennis. Dikwijls heeft hij Timman gesecondeerd bij zijn WK-tweekampen. Eigenlijk is dat de ideale rol voor Ulf. Urenlang bezig zijn met het analyseren van een eindspel (zijn specialiteit) zonder de spanningen van het wedstrijdschaak. In een uitvoerig portret beschrijft Peter Boel het leven van de bijna vergeten meester Carel van den Berg. In De Honderdjarige tekent Dennis l’Ami het levensverhaal op van Johan van Hulst. Over de betekenis van het schaakspel zegt hij: ‘Het was en is een betekenisvol facet in mijn leven, maar niet meer dan dat.’ In het leven van Chris de Ronde heeft het schaakspel een belangrijke rol gespeeld. Als laatste wordt hij toegevoegd aan het Nederlandse team dat in 1939 aan de Olympiade in Buenos Aires gaat deelnemen. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog besluit hij in Argentinië achter te blijven. Robert-Jan Friele vertelt hoe zijn leven daarna is verlopen. De Spaanse journalist David Llada laat Luis Rentero, de organisator van het beroemde toernooi in Linares, aan het woord. Rentero voerde een harde strijd tegen remises en ging zelfs zo ver dat hij de spelers boetes oplegde! Zijn grootste teleurstelling was dat het hem niet lukte om Fischer, die hij in Los Angeles had opgezocht, in zijn toernooi achter het bord te krijgen. Een interessante en gevarieerde aflevering van dit tijdschrift voor schaaklezers.

Jurgen Kaufeld & Guido Kern: Grandmaster Chess Strategy. What Amateurs Can Learn from Ulf Andersson’s Masterpieces.
New in Chess, 2011. 223 pagina’s. € 22.95.
Een partijverzameling met de beste en leerzaamste partijen van Ulf Andersson. Wie is op dat idee gekomen? Andersson zelf zeker niet, want die heeft zijn partijen nooit becommentarieerd. De auteurs zijn trainers, die bij het analyseren van zijn partijen bewondering kregen voor zijn positionele stijl en techniek. Zij hebben getracht er een leerboek van te maken. De partijen zijn ingedeeld naar verschillende middenspel- en eindspelthema’s. In het voorwoord vertelt Peter Leko dat hij veel van Anderssons partijen heeft geleerd. Zijn absolute favoriet is Tigran Petrosjan. Ja, dat een speler met het talent van Peter Leko veel van Andersson heeft geleerd, valt gemakkelijk te begrijpen. Bij het grote publiek zijn spelers als Andersson en Petrosjan door hun vele strijdloze remises en door de hoge moeilijkheidsgraad van hun winstpartijen nooit erg populair geweest. Deze collectie partijen is interessant voor talentvolle en ambitieuze spelers, die de stijl van Andersson kunnen waarderen. Of amateurs veel van zijn spel kunnen leren, valt te bezien.

Yakov Neishtadt: Improve Your Chess Tactics. 700 Practical Lessons & Exercises.
New in Chess, 2011. 384 pagina’s. € 17.95
Wie weinig tijd heeft voor schaakstudie wordt vaak geadviseerd een half uur per dag te reserveren voor het oplossen van tactische stellingen. Zo wordt de slagvaardigheid aangescherpt. Deze uitgave is daar bijzonder geschikt voor.
In het eerste deel van deze uitgave zijn 380 voorbeelden en opgaven geselecteerd, gerangschikt naar thema. Vervolgens worden 350 stellingen in willekeurige volgorde aan de lezer voorgelegd. Bij de oplossingen achterin staat ook een diagram zodat bij het nakijken een schaakbord niet noodzakelijk is. Wie dit boek heeft doorgewerkt en er veel van heeft opgestoken is op tactisch gebied een kei! Aanbevolen aan clubspelers die de elementaire combinaties beheersen.

Emmanuel Neiman & Yochanan Afek: Invisible Chess Moves. Discover Your Blind Spots and Stop Overlooking Simple Wins.
New in Chess, 2011. 240 pagina’s. € 19.95
Hoe is het mogelijk dat spelers die ver vooruit kunnen rekenen een winst in één zet over het hoofd kunnen zien? De auteurs laten zien dat sommige zetten buiten het vaste denkpatroon vallen en daarom niet in je opkomen. Tijdens het denkproces selecteren sterke spelers een aantal zetten om tot een juiste beslissing te komen. Bij tactische stellingen vallen die overwegingen grotendeels weg. Er bestaan thematische combinaties zoals die in het boek van Neishtadt worden behandeld, maar soms komen er stellingen op het bord met tactische wendingen die als het ware uit de lucht komen vallen. Die stellingen worden in dit boek behandeld. Een interessante uitgave die sterk afwijkt van de geijkte combinatieboeken.

Victor Bologan: The Rossolimo Sicilian. A Powerful Anti-Sicilian that Avoids Tons of Theory.
New in Chess, 2011. 238 pagina’s. € 22.95
De Rossolimo-variant, die ontstaat na 1.e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 meestal gevolgd door ruil op c6, is lange tijd met argwaan bekeken. Kasparov bekritiseerde midden jaren ’80 deze opzet sterk, maar speelde de variant tien jaar later zelf. Het is een goed wapen tegen de gecompliceerde Sveshnikov-variant, want het spel wordt in veel rustiger banen geleid. Bologan zet de strategische ideeën met grote precisie uiteen. Het is een variant met veel verschillende pionnenstructuren en om daar inzicht in te krijgen is diepgaande studie vereist. Het boek sluit af met 22 opgaven en een uitvoerige variantenindex.

Matthias Wahls, Karsten Müller & Hannes Langrock: The Modern Scandinavian. Themes, Structures & Plans in an Increasingly Popular Chess Opening.
New in Chess, 2011. 368 pagina’s. € 27.95
Deze uitgave, die gebaseerd is op twee eerdere werken van Wahls over deze opening in het Duits, behandelt de variant 1.e4 d5 2. exd5 Dxd5 3.Pc3 Da5. Aan de hand van een groot aantal partijen (meer dan 200) worden de strategische ideeën van deze variant uiteengezet. Pas aan het einde van het boek volgt een theoretische appendix van slechts 30 pagina’s samengesteld door Müller en Langrock. Wie dit boek gaat bestuderen, kan het best beginnen met het theoretische gedeelte dat verwijst naar de eerder behandelde partijen. Daaruit blijkt dat een aanzienlijk aantal partijen uit de vorige eeuw niet meer relevant is en beter vervangen had kunnen worden door recente partijen. Een variantenindex ontbreekt.

Christian Hesse: The Joys of Chess. Heroes, Battles & Brilliancies.
New in Chess, 2011. 432 pagina’s. € 29.90
Behalve boeken die uitgegeven worden om kennis over te dragen, verschijnen er ook uitgaven met aandacht voor luchtiger zaken. In deze uitgave wordt aandacht besteed aan een mengelmoes van onderwerpen, zoals de schoonheid van het spel, uitgewerkt in studies en problemen, curiositeiten, ideeën en verhalen. De auteur beperkt de hoofdstukken meestal tot enkele pagina’s en leidt ze in met een gedicht.
Soms gaan verhalen een eigen leven leiden. In het hoofdstuk Gamesmanship wordt verteld over de WK-tweekamp tussen Euwe en Aljechin. Aljechin, bekend met Euwe’s afkeer van katten, speelde een partij met een Siamese kat op zijn schoot. Droog wordt nog opgemerkt dat het contract over het WK geen artikel bevatte waaruit kan worden opgemaakt of dat was toegestaan. Een grappig en onzinnig verhaal. Psychologische oorlogsvoering tijdens een tweekamp om de hoogste titel is van alle tijden, maar het in de strijd werpen van huisdieren is tot nu toe nog niet in praktijk gebracht. Aljechin was een bijgelovig man die soms zijn Siamese katten voor de partij over het bord liet lopen, maar verder ging hij niet. Wel heeft hij tijdens de tweekamp een partij gespeeld waarbij hij een trui met een zwarte kat erop droeg. Euwe had trouwens helemaal geen afkeer van katten.

New in Chess Yearbook 99.
New in Chess, 2011. 246 pagina’s. € 26.95
In de nieuwe rubriek Benjamin’s Opening Takes behandelt Joel Benjamin nieuwtjes in stellingen die al talloze keren op het bord hebben gestaan. De surveys bevatten bijdragen van onder andere Tiviakov, S. Kasparov, Lukacs/Hazai, Vladimirov, Stohl, Ivanchuk, Ikonnikov, Adorjan/Vegh, Gavrilov, Inarkiev, Raetsky/Chetverik en Palliser. Tenslotte bespreekt Glenn Flear enkele nieuwe uitgaven: Scheerer, Blackmar-Diemer gambit; Dreev, Meran & Anti-Meran Variations en Dembo & Palliser, Scotch game.

Van diverse personen ontving het Max Euwe Centrum:

Kingpin.
No. 41, 2011. 64 pagina’s. € 7.50
Dit onregelmatig verschijnende tijdschrift bevat een bijdrage van Nick de Firmian over de Bermuda Open, Olimpiu Urcan over Ilyumzhinov, Luke McShane over lange partijen, columns van Justin Horton en Gary Lane, een boekbespreking van Sarah Hurst en analyses van Sutovsky, Leitao, Ivan Sokolov en Emanuel Berg. Een leuk nummer!

FIDE Album 2001-2003.
Editions feenschach-phénix, 2011. 676 pagina’s. € 50
Een fraai gebonden boekwerk met schaakcomposities uit de periode 2001-2003.

Hogeschool Zeeland Schaaktoernooi.
Vlissingen, 2010. 156 pagina’s.
Dit toernooiboek doet verslag van het toernooi aan de hand van rondeverslagen, partijen, foto’s en krantenartikelen. Het toernooi werd gewonnen door de Indiase grootmeester Sasikiran.