Door Bart Stam
Terwijl in Moskou het Kandidatentoernooi in volle gang was, werd vrijdag 25 maart in het Max Euwe Centrum de zesdelige boekenserie ’Wij presenteren…’ feestelijk afgesloten. Dat gebeurde met de overhandiging van het laatste deel over de koning door de auteurs Hans Böhm en Yochanan Afek aan grootmeester en eindspelcomponist Jan Timman.
‘Wij presenteren…’ bestaat uit zes delen over de pion, de toren, het paard, de loper, de koningin en de koning. De delen zijn tussen 2010 en 2016 verschenen bij Tirion Sport en Kosmos Uitgevers. Elk deel begint met een inleiding over de geschiedenis van het schaakspel en het afzonderlijke stuk. Daarna volgen 240 partijstellingen en eindspelstudies die de lezer zelf kan oplossen. De oplossingen op de pagina ernaast kunnen desgewenst worden afgedekt met een bijgeleverde, losse zwarte bladzijde.
Een stuk per jaar
De eerste ideeën voor deze serie zijn in 2009 ontstaan tijdens schaaksessies in huize Timman. Böhm, Timman en Afek zijn naast partijschakers ook liefhebbers van eindspelcomposities. Doel was om elk jaar een deel uit te brengen over een schaakstuk. “En dat is precies gelukt,” verzuchtte Böhm. “Deze boeken laten de schoonheid en de verrassende mogelijkheden van het schaakspel en de afzonderlijke stukken zien, ook voor niet-schakers,” aldus Timman. Op speelse wijze refereerde hij aan het feit dat de titel van het laatste deel, De Koning, ook verwijst naar het prachtige boek van wijlen Hein Donner.
In zijn dankwoord noemde Hans Böhm enkele mensen die zeer belangrijk zijn geweest voor de totstandkoming van de zes delen. “Zo heeft schaakhistoricus Leo Diepstraten, 91 jaar inmiddels, ons steeds weer voorzien van nieuwe manuscripten en archiefstukken over de geschiedenis van het schaakspel.’’ Voorts benadrukte hij de inbreng van Harold van der Heijden die de grootste database voor eindspelstudies (circa 86.000 opgaven) bezit. “Harold heeft met zijn database alle studies gecontroleerd,” vertelde Böhm. Hij bedankte verder de uitgever en het echtpaar May en Ine Kloprogge voor hun illustraties van soms eeuwenoude schaakstukken.
Yochanan Afek, naast internationaal meester één van de acht levende grootmeesters ter wereld in eindspelstudies, vertelde dat het samenstellen van het laatste deel over de koning het lastigst was. “De koning is immers het enige stuk dat niet geslagen of geofferd mag worden. Toch is het ons gelukt om 240 mooie opgaven te vinden.”’ Hij memoreerde verder dat hij precies vijftig jaar geleden zijn eerste eindspelstudie maakte. Volgende maand hoopt hij de mooie schakersleeftijd van 64 te bereiken.
Bekijk de video van Karel van Delft