Gepubliceerd op 9 augustus 2020

De Jan Wouters van Armenië

Akopian

Vladimir Akopian werd in 1971 geboren in Azerbeidzjan, maar hij verhuisde op zijn veertiende naar Armenië. Daar zou hij uitgroeien tot een steunpilaar van het nationale schaakteam.

Het talent van Akopian was onmiskenbaar en hij bezocht de bekende Kasparov-Botwinnik school als tiener. Toen hij als veertienjarige naar het wereldkampioenschap tot en met zestien jaar in Argentinië ging, werd hij ontboden door niemand minder dan Botwinnik. Die gaf hem het belangrijke advies om geen partij te verliezen. Remises waren geen probleem, maar een nederlaag zou psychologisch doorwerken in het vervolg van het toernooi. Vladimir volgde het advies op: met zes overwinningen en vijf remises werd hij overtuigend wereldkampioen. Zoals wel vaker is geschreven was het winnen van het jeugdkampioenschap van de Sovjet-Unie in die tijd een stuk lastiger dan het wereldjeugdkampioenschap.

Er volgden nog twee wereldtitels (tot en met achttien jaar in 1988 en tot en met twintig jaar in 1991) en Akopian werd beschouwd als een van de grootste schaaktalenten van de wereld, van wie natuurlijk ook werd verwacht dat hij het ver zou brengen in de strijd om de ‘echte’ wereldtitel.

Uiteindelijk speelde hij in 1999 in Las Vegas de WK-finale tegen Khalifman. In dit knock-outtoernooi waren alle favorieten gesneuveld en in de halve finale speelden Adams (vijfde geplaatst), Akopian (31ste), Khalifman (36ste) en Nisipeanu (46ste). Akopian verloor de finale nipt en dichterbij de individuele wereldtitel zou hij niet meer gekomen.

Als teamspeler heeft hij echter vele grote successen behaald! Op de Olympiade van Manilla in 1992 debuteerde hij, twintig jaar oud, op het tweede bord van het Armeense team, achter Rafael Vaganian. Ze werden derde, maar de grote Armeense successen volgden een decennium later. In 2006 wonnen de Armenen de Olympiade in Turijn. Twee jaar later herhaalden ze dit kunststukje in Dresden en ook in 2012 wonnen ze in Istanboel de Olympiade. Tussendoor wonnen de Armenen in 2011 het World Team Chess Championship in het Chinese Ningbo. Bij al die successen was Vladimir een uiterst belangrijke steunpilaar van het team, want hij behaalde in al deze wedstrijden een ruime plusscore. De ideale teamspeler kan je zeggen, vergelijkbaar met de rol van Jan Wouters in het Nederlandse voetbalteam in 1988.

Akopian is ook secondant van Peter Leko geweest, traint zelf talenten en is met een elo van 2638 nog steeds een subtopper in de schaakwereld. In een interview op de website van ChessBase (november 2019) vertelde Vladimir dat hij te lui was geweest om de absolute wereldtop te halen:
“At the same time, I understood that although it is good that they work so hard, it is not for me to work like this. Not everyone can work this hard. It means your life only revolves around chess. To enjoy life and to work like this is surely impossible. Also the computers have completely changed the game.” (ES)