Een bijdrage van Evert-Jan Straat
De volgende uitgaven ontving het MEC van uitgeverij New in Chess.
Ivan Sokolov: Sacrifice and Initiative in Chess. New in Chess, 2013. 255 pagina’s. € 24,95
Welke schaker droomt er niet van om met een fraai offer een partij te beslissen? In deze uitgave laat de auteur zien hoe je een aanvalsstelling opbouwt. Wanneer de stelling er rijp voor is, kan het initiatief door een offer in een kansrijke koningsaanval worden omgezet. Sokolov selecteerde 92 partijen, die hij vervolgens indeelde naar kenmerken van de verschillende aanvalsthema’s. De partijen dateren vanaf de periode Tal, de tweede helft van de jaren ’50, tot heden. De offers van Tal, die in dit boek ruim vertegenwoordigd zijn, hebben de reputatie in belangrijke mate op bluf te zijn gebaseerd. Tot zijn verrassing kwam Sokolov er achter dat 90% van de offers van de Tovenaar van Riga niet door computerprogramma’s konden worden weerlegd. Er is altijd compensatie of het offer is in ieder geval voldoende voor remise. Deze constatering laat zien dat het om een uiterst interessante uitgave gaat maar met een hoge moeilijkheidsgraad. Hoewel Sokolov veel uitleg geeft en aan het eind van ieder hoofdstuk tips geeft om de partijen beter te begrijpen, zal deze fraaie partijencollectie voor de meeste lezers vooral interessant zijn om na te spelen. Slechts getalenteerde spelers kunnen van deze uitgave het een en ander opsteken.
Valeri Bronznik & Anatoli Terekhin: Techniques of Positional Play. New in Chess, 2013. 254 pagina’s. € 24,95
In deze van oorsprong Russische uitgave behandelen de auteurs 45 aspecten van het positiespel. Ze behandelen onderwerpen als: Hoe beperk je de werking van de stukken van je tegenstander? Wat is de beste manier om een stuk te ruilen? Hoe voorkom je dat je tegenstander een lijn opent? Het zijn fragmenten uit het middenspel en soms zelfs uit de opening. Het boek eindigt met veertig opgaven. Een instructief boek voor een brede groep clubschakers.
Sergey Kasparov: Steamrolling the Sicilian. New in Chess, 2013. 239 pagina’s. € 23,95
Deze variant (1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5.f3) werd al in de jaren ’30 toegepast en is naar Lodewijk Prins vernoemd. Het leidt tot minder diepgaand geanalyseerde stellingen dan 5.Pc3 maar geeft toch voldoende spel voor beide partijen. Door topspelers wordt het gebruikt als verrassingswapen. Ook de zijvariant 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 Pf6 4.dxc5 of 4.Lb5+ wordt behandeld. Elk hoofdstuk eindigt met een aantal opgaven. Een interessant boek voor spelers die de hoofdvarianten willen vermijden.
New in Chess Yearbook 108: New in Chess, 2013. 255 pagina’s. € 29,95
Het forum opent met een uitvoerige analyse van Anish Giri van zijn partij tegen Karjakin. Alexey Kuzmin bespreekt opmerkelijke openingsgevechten uit het 8e Tal herdenkingstoernooi. De 26 openingssurveys, met bijdragen van onder andere S. Kasparov, Van der Wiel, Karolyi en Ikonnikov,worden afgesloten met drie opgaven. Tenslotte bespreekt Glenn Flear de volgende uitgaven: Evgeny Sveshnikov: The Grand Prix Attack; Alexey Dreev: Dreev versus the Benoni; Luc Henris: The Complete Albin Counter-Gambit; David Vigorito: Chess Developments: The Grünfeld.
Verder ontving het MEC:
Stefan Haas: Mannheim 1914. Schachverlag Dreier, 2013. 320 pagina’s. € 29,50
Bijna een eeuw geleden vond in Mannheim een sterk grootmeestertoernooi plaats dat nog steeds tot de verbeelding spreekt door de voortijdige afloop. In het voorjaar van 1914 had in Sint Petersburg een prestigieus toernooi plaatsgevonden dat door wereldkampioen Lasker met een nipt verschil werd gewonnen voor Capablanca en het nieuwe Russische fenomeen Aljechin. Lasker en Capablanca ontbraken in Mannheim maar Aljechin en een groot deel van de wereldtop waren wel van de partij. Stefan Haas beschrijft uitvoerig de voorbereiding van het toernooi, schetst in korte portretten de deelnemers en hun prestaties, en het verloop van het toernooi. De politieke spanningen waren eind juni tot een hoogtepunt gestegen door de aanslag op aartshertog Franz Ferdinand en zijn vrouw, de beoogde troonopvolgers van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie. Onder deze gespannen omstandigheden gingen het grootmeestertoernooi en enkele Hauptturniere op 20 juli van start. Doordat de voortgang van het toernooi afhing van de politieke ontwikkelingen, is er voor gekozen de traditionele rondeverslagen te vervangen door de ontwikkelingen aan het politieke front. Op zaterdag 1 augustus barstte de bom. De Duitse mobilisatie maakte een einde aan het toernooi. Enkele spelers, onder wie Marshall, wilden beslist doorspelen maar toen het kanonvuur in Mannheim hoorbaar werd, zonk Marshall de moed in de schoenen:’Bitte Herr Ober, drei Cognac. Aber schnell!’en Marshall spoedde zich naar de kelder. Elf van de 17 ronden waren afgewerkt en de organisatie besloot een evenredig deel van het prijzengeld aan de deelnemers uit te keren. Dat kon echter pas op maandag, want dan waren de banken weer geopend. Dit uitstel was voor de Russische deelnemers fataal. Aljechin, Bogoljubow en andere Russische deelnemers werden vastgezet en verbleven enkele jaren in interneringkampen. Voor Bogoljubow liep het goed af. In Triberg ontmoette hij zijn toekomstige vrouw en hij bleef daar de rest van zijn leven wonen. Marshall kon als staatsburger van een neutraal land naar Nederland vertrekken al kostte hem dat 39 uur. Zijn bagage verloor hij onderweg maar die werd hem na de oorlog alsnog nagestuurd! En zo beleefden veel deelnemers avonturen bij hun terugkeer naar het vaderland.
Nederland was op het hoogste niveau niet vertegenwoordigd. In Hauptturnier A behoorde W.A.T. Schelfhout tot de deelnemers en hij schreef kleurrijke verslagen voor De Telegraaf, die ook in dit toernooiboek zijn terug te vinden. Aan het waarheidsgehalte van de verhalen wordt wel eens getwijfeld, maar ach wie maalt daar een eeuw later nog om? Samengevat een fraai toernooiboek en een must voor liefhebbers van schaakhistorie.
Tenslotte ontvingen we ook een schaakroman, geschreven door een Amsterdamse schaker: Hein Heijnen: Rokade. Uitgeverij Aspekt, 2013. 260 pagina’s. € 17,95