Hij was meteen de lieveling van het publiek, dat leuke jonge ventje dat in 2004 de C-groep van het Corustoernooi in Wijk aan Zee op zijn naam bracht. Dertien jaar was hij. Er werd zelfs een fanclub voor hem opgericht. Dat we met een groot talent te maken hadden was iedereen duidelijk, maar dat we hier een speler aan het werk zagen die oude tijden zou doen herleven, kon toen niemand bevroeden. Er waren immers zo vaak jonge spelers geweest die na een flitsende start toch niet verder kwamen dan de betere middelmaat.
Bij Magnus Carlsen zou het anders gaan. Hij zou inderdaad de tijden oproepen waarin wereldkampioenen gedurende langere tijd de schaakwereld overheersen in de traditie van Karpov en Kasparov. Geen primus inter pares, maar een echte kampioen. Dat bewees hij sinds hij in 2013, nog maar negen jaar na zijn optreden in Wijk aan Zee, de wereldtitel opeiste door regerend kampioen Anand overtuigend te verslaan.
Sindsdien is hij de onbetwiste nummer een van de wereld. Hij onderstreepte dat door nooit het gevecht uit de weg te gaan en talloze toernooien te winnen, door in 2014 en 2019 met een rating van 2882 de hoogste rating ooit te bereiken, en door niet alleen in het klassieke schaak maar ook in het rapid- en het snelschaak wereldkampioen te worden.
Eigenlijk kostte het hem bij de strijd om de wereldtitel nog de meeste moeite om zijn superioriteit te bewijzen. De revanchematch tegen Anand in 2014 won hij regelmatig, maar zowel tegen Karjakin in 2016 als tegen Caruana in 2018 had hij beslissingspartijen nodig om zijn titel te behouden. Tegen Karjakin moest hij in de tiende partij zelfs een achterstand wegwerken.
Misschien kan je ook zeggen dat hij het op de beslissingspartijen liet aankomen. De jonge agressieveling van 2004 had zich namelijk ontwikkeld tot een degelijke allround speler die er een sport van maakte zo weinig mogelijk te verliezen. Dat leidde tussen juli 2018 en oktober 2020 tot een serie van 125 partijen zonder nederlaag. De Poolse grootmeester Duda maakte er uiteindelijk een eind aan. Met zo’n stijl en de wetenschap dat je superieur bent in het snelle spel kan je ernaar streven een match met klassieke speeltempo in evenwicht te houden en het op beslissingspartijen in rapid- of snelschaaktempo te laten aankomen.
Betekende de snelle ontwikkeling van talent naar superster dat Magnus Carlsen nog maar zelden in Wijk aan Zee te zien was? Integendeel. Hij toonde zich een van de trouwste bezoekers. Tussen 2004 en 2020 miste hij alleen de editie van 2014. Na zich door de C- en B-groep heen te hebben geworsteld bereikte hij in 2007 voor het eerst de A-groep. Dat zal geen onverdeeld genoegen zijn geweest want met Alexei Sjirov deelde hij de laatste plaats. Daarna was het afgelopen met de ‘Spielerei’. In 2008 eindigde hij als eerste, samen met Aronian. Daar zouden nog zes overwinningen op volgen, waarvan een keer gedeeld met Giri. Daarmee werd hij de speler die de grootmeestergroep A het vaakste won.
Carlsen speelde tot nu toe 169 partijen in de hoogste groep in Wijk aan Zee. Van de spelers die nog actief zijn als wedstrijdspeler kwam alleen Anand met 247 partijen hoger uit. Beiden blijven overigens nog ver achter bij Donner en Van Wely. Zij speelden daar beiden 298 partijen. (MbdW)
Magnus Carlsen
Immediately he was the darling of the public, that cute little lad that brought the C-group of the Corus tournament in Wijk aan Zee to his name in 2004. Thirteen he was. They even started a fanclub for him. It was clear to everyone that he was a great talent, but nobody could surmise at the time that here there was a player at work who was going to revive old times. After all, there had been so many young players in the past who, after a lightning start, hadn’t come any further than slightly above average level.
Things went differently with Magnus Carlsen. He indeed succeeded in evoking the times when World Champions dominated the chess world for a longer period of time, in the tradition of Anatoly Karpov and Garry Kasparov – not as a primus inter pares, but as a real champion. He has been proving this ever since he claimed the world title by convincingly beating the reigning champion, Viswanathan Anand, in 2013, only nine years after his first performance in Wijk aan Zee.
Ever since then, Magnus has been the undisputed number one in the world. He underscored this by never dodging a fight and winning countless tournaments, by obtaining the highest rating ever (2882) in 2014 and 2019, and by becoming World Champion not only in classical chess, but also in rapid chess and blitz.
In fact, proving his superiority in the actual struggle for the world title turned out to be the toughest task for Magnus. He won the revenge match versus Anand in 2014 in a regular way, but both against Sergey Karjakin in 2016 and against Fabiano Caruana in 2018 he needed a playoff to retain his title. Against Karjakin he even had to equalize the score in the tenth game first.
Perhaps we could also say that he let it come down to the playoffs. By this time, the young, aggressive boy from 2004 had developed into a solid, all-round player who made a point of it to lose as few games as possible. This resulted in a non-losing streak of 125 games between July 2018 and October 2020, which was eventually terminated by the Polish grandmaster Jan-Krzysztof Duda. With such a style, combined with the knowledge that you are superior with faster time limits, it may be effective to strive to keep the balance in a match with a classical time control, and let it come down to rapid or blitz playoffs.
Did Magnus Carlsen’s fast development from talented boy to superstar mean that he was rarely seen in Wijk aan Zee after 2004? On the contrary – he has been one of the village’s most loyal visitors. Between 2004 and 2020, he only missed the 2014 edition. After fighting his way through the C- and B-groups, he made it to the A-group for the first time in 2007. His first performance at the highest level was no unqualified pleasure for him, since he ended shared last with Alexei Shirov. After that, the ‘Spielerei’ was over. In 2008 he ended first, shared with Levon Aronian. This was followed by six more victories, one of which shared with Anish Giri. With this, he became the player who won the GM A-group the most often.
Up till now, Carlsen has played 169 games in the highest group in Wijk aan Zee. Among the players who are still active in tournaments, only Anand has played more: 247 games. By the way, both of them are still far behind Hein Donner and Loek van Wely, who both played 298 games there. (MbdW)